Jasne i zrozumiałe? Proste, zwięzłe i oczywiste? Jak mówić i pisać, żeby w mig się skomunikować? Zachęcam do poznania standardów, które proponuje Pracownia Prostej Polszczyzny i narzędzi pozwalającym usuwać bariery komunikacyjne.

Co to jest prosta polszczyzna (plain language)?

Prosta polszczyzna to pojęcie, które odnajdziemy na stronie Pracowni Prostej Polszczyzny Uniwersytetu Wrocławskiego. Jakim tekstem witają odwiedzających stronę?

Od 8 lat badamy i zmieniamy język polskich firm i urzędów. W tym czasie stworzyliśmy założenia prostej polszczyzny – czyli polskiego standardu prostego języka (plain language). 

O jakich standardach mowa?

Pigułka wiedzy o prostej polszczyźnie (dla niecierpliwych)

1. Stosuj podmiot i orzeczenie jak najbliżej siebie – i początku zdania. Unikaj wtrąceń.
2. Używaj jak najczęściej czasowników. Ożywiają tekst, a każdy z nich opowiada kompletną historię.
3. Pisz osobowo. Unikaj czasowników na -no, -to, się (np. ustalono, podjęto decyzję, uznaje się, że…) i słów typu można, trzeba, należy, warto.
4. Unikaj imiesłowów na -ąc, ponieważ odbiorca dłużej nie wie, kto wykonuje imiesłowową czynność.
5. Unikaj „rzeczowników zombie” na -anie, -enie, -cie. To ukryte czynności, które pozbawiają tekst życia; np. Niestawienie się skutkować będzie nałożeniem kary.
6. Unikaj zwrotów typu: w razie X, z powodu X, na skutek X, w celu X – zwłaszcza na początku akapitu. Zwroty te zapraszają do tekstu „rzeczowniki zombie”.
7. Nie pisz o pisaniu (informuję, wobec powyższego, nadmieniam, wyjaśniam). Wyjątkiem są początki długich lub relacyjnie trudnych tekstów.
8. Pisz oryginalnie. Unikaj słownych natrętów i szablonowych powiedzeń; np. w trosce o coś, spełniać oczekiwania, wychodzić naprzeciw.
9. Unikaj patosu i podniosłego tonu. Efekt ten tworzą „słowa bufony”, np. iż, dokonać, nadmienić, pragnąć, ufać, mniemać.
10. Unikaj wyrazów specjalistycznych. Jeśli wprowadzasz trudny termin, umieść go po prostym omówieniu (np. w nawiasie).

zalecenia opracowali: Grzegorz Zarzeczny, Tomasz Piekot (Pracownia Prostej Polszczyzny)

Narzędzia do badania i upraszczania języka polskiego

Jasnopis.pl – prosta aplikacja stworzona pod kierunkiem prof. dr. hab. Włodzimierza Gruszczyńskiego, językoznawcy i filologa z Uniwersytetu SWPS. Po wklejeniu tekstu w okno aplikacji i przyciśnieęciu przycisku ANALIZUJ otrzymujemy wiadomość na temat tego, jak trudny jest nasz tekst (w skali od 1do 7) oraz jak długie są zdania. Aplikacja podkreśla też wyrażenia, z którymi odbiorca może mieć problem, bo są bardziej specjalistyczne.

Wtyczka Yoast SEO – pierwsze narzędzie, które wskazało mi, że piszę zbyt długie zdania. To bardzo popularny plugin używany w systemie WordPress, dzięki któremu lepiej zoptymalizujemy treści dla wyszukiwarek internetowych. Zatem – im krótsza forma zdania, tym lepiej – szczególnie dla odbiorców internetu. Fokusowanie wypowiedzi na słowie kluczowym, które sugeruje wtyczka pomaga nie tylko robotowi Google, ale także odbiorcy tekstu. Łatwiej orientuje się, jaki temat jest przedmiotem naszej wypowiedzi.

Podcast o prostej polszczyźnie

Pytania, na które odpowiadam w podcaście:

• jaka jest najważniejsza funkcja języka?
• czy czasem można mówić niepoprawnie?
• co sprawiło, że powstały zasady dotyczące prostej polszczyzny?
• dlaczego, mówiąc prosto, osiąga się sukces?
• jakimi narzędziami badałam mój sposób pisania i co odkryłam?

Listen to „Pokochaj prostą polszczyznę” on Spreaker.

Masz ochotę pogłębić temat i poznać więcej szczegółów? Posłuchaj rozmowy z Tomaszem Piekotem, który był gościem podcastu Klientomania (odcinek pt. Jak rozmawiać prostym językiem?). Upraszczanie komunikacji jest także tematem 12 odcinka vloga Tomasza Kammela, które publikuje na platformie LinkedIn (#KAMMin12).

Kamila Paradowska

Przenoszę komunikację marek na wyższy poziom. Projektuję ich obecność online (strony www, blogi, wideo, podcasty, prezentacje multimedialne) i uczę, jak robić to efektywnie. Pracowałam dla dużych marek: Aviva, Medicover, Bonami, ale także z mniejszych firm z branży IT (Ququplay, Cloudeamons), instytucji kultury i lokalnych przedsiębiorców.